ആത്മാവബോധത്തിന്റെ പ്രാധാന്യം

ആത്മാവബോധത്തിന്റെ പ്രാധാന്യം

നിങ്ങൾക്ക് ഒരാളോട് മാതാപിതാക്കളെക്കുറിച്ചോ കൂട്ടുകാരെക്കുറിച്ചോ ഒന്നും പറയാതെ നിങ്ങളെക്കുറിച്ച് മാത്രം പറയേണ്ടിവരുന്ന സാഹചര്യം ഉണ്ടായി എന്ന് കരുതുക. എന്താണ് നിങ്ങൾക്ക് തോന്നുന്നത്, നിങ്ങളുടെ സ്വഭാവരീതികളെക്കുറിച്ച് ശക്തിയെക്കുറിച്ച് ദൗർബല്യങ്ങളെക്കുറിച്ച് എന്താണ് നിങ്ങളെ ദേഷ്യം പിടിപ്പിക്കുന്നത് എന്നതിനെക്കുറിച്ച്, സന്തോഷവാനാക്കുന്നത് എന്നതിനെക്കുറിച്ച്, അങ്ങനെ നിങ്ങളെക്കുറിച്ച് മാത്രം പറയേണ്ടിവരുന്ന സാഹചര്യം. 
ഈ പരിശീലനം ഒരാളെ സ്വന്തം കാര്യത്തെക്കുറിച്ച് ചിന്തിക്കാനും ആത്മാവബോധം ഉണ്ടാക്കാനും സഹായിക്കും. ആത്മാവബോധം (ചിലപ്പോൾ ആത്മബോധമെന്നും ആത്മപരിശോധന എന്നൊക്കെ പറയും) എന്നാൽ നിങ്ങളെത്തന്നെ മനസിലാക്കലാണ്. നിങ്ങളുടെ ആഗ്രഹങ്ങൾ, ആവശ്യങ്ങൾ, ഇഷ്ടങ്ങൾ, താത്പര്യങ്ങൾ, തോൽവികൾ, ശീലങ്ങൾ എന്നിങ്ങനെ നിങ്ങളെ നിങ്ങളായി നിലനിർത്തുന്ന വ്യത്യസ്തമായ കാര്യങ്ങളുടെ മനസിലാക്കലാണ് ആത്മാവബോധം. നിങ്ങൾ നിങ്ങളെക്കുറിച്ച് തന്നെ കൂടുതൽ അറിയുമ്പോൾ ജീവിതത്തിലെ മാറ്റങ്ങളുമായി വളരെ നന്നായി പൊരുത്തപ്പെടാൻ നിങ്ങൾക്ക് സാധിക്കും. നമ്മൾ എപ്പോഴാണോ നമ്മളെക്കുറിച്ച് കൂടുതൽ അറിയുന്നത് അപ്പോഴാണ് നമ്മൾ താരതമ്യമില്ലാത്ത വ്യത്യസ്തനായ വ്യക്തിയാണെന്ന ബോധ്യം ഉണ്ടാകുന്നത്. ഇത് നമ്മെ നമ്മുടെ ശക്തമായ മേഖല തിരിച്ചറിയുന്നതിന് സഹായിക്കും, കൂടാതെ ഏതൊക്കെ മേഖലയിലാണ് മെച്ചപ്പെടുത്തൽ ആവശ്യമെന്നതും തിരിച്ചറിയും. ലക്ഷ്യം നേടുന്നതിനുള്ള ആദ്യത്തെ വഴികളിലൊന്നാണ് ആത്മാവബോധം. 
വൈകാരികവും ബൗദ്ധികവുമായ വിജയത്തിന് ആത്മാവബോധം നേരിട്ട് ബന്ധപ്പെട്ട് കിടക്കുന്നതായാണ് ഗവേഷണങ്ങൾ വ്യക്തമാക്കുന്നത്. നിങ്ങൾ നിങ്ങളുടെ ശക്തിയും ദൗർബല്യവും പരിഗണിക്കാൻ തുടങ്ങുന്നതോടെ ലക്ഷ്യത്തിലേക്ക് കുതിക്കാൻ നിങ്ങൾക്ക് എളുപ്പം സാധിക്കുന്നു. നിങ്ങൾ ശക്തിയും ദൗർബല്യവും കൂടി പരിഗണിച്ചാണ് ലക്ഷ്യാപ്രാപ്തിക്കായി ശ്രമിക്കുന്നത്. വൈകാരിക ലോകത്തെക്കുറിച്ച് ബോധ്യമുണ്ടായാൽ പല സാഹചര്യങ്ങളിലും നമ്മൾ എങ്ങനെയാണ് പ്രതികരിക്കുകയെന്ന് തിരിച്ചറിയാൻ സാധിക്കും. നമ്മുടെ പ്രതികരണങ്ങൾ മുൻകൂട്ടി അറിയാൻ സാധിക്കുന്നതോടെ അതിനനുസരിച്ച് മനസിനെ പാകപ്പെടുത്താനും സാധിക്കും. ഇത് നിങ്ങളെ സ്വഭാവത്തെ രൂപപ്പെടുത്തുന്നതിനും പെരുമാറ്റരീതികളെ നല്ല രീതിയിൽ മാറ്റുന്നതിനും സഹായിക്കും. ഇത് വ്യക്തിപരമായും രണ്ട് വ്യക്തികൾക്കിടയിലുമുള്ള കാര്യങ്ങളെ നല്ല രീതിയിൽ സ്വാധീനിക്കും, വിജയത്തിലേക്കു നയിക്കും. 
ആത്മാവബോധം ഒരു മാനസികാരോഗ്യ വിദഗ്ദ്ധന് ഉണ്ടായിരിക്കേണ്ട ഒരു പ്രധാന ഗുണമാണ്. സാംസ്‌കാരികമായും മതപരമായും ഭാഷാപരമായും ജീവിതരീതികൊണ്ടും, അടിസ്ഥാന മൂല്യങ്ങളിലും വ്യത്യസ്തരായ ജനവിഭാഗങ്ങളെ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നവരാണ് മാനസികാരോഗ്യ വിദഗ്ദ്ധർ. താൻ പിൻതുടരുന്ന മൂല്യങ്ങളെ കൃത്യമായി മനസ്സിലാക്കിയാൽ മാത്രമേ ഒരു ചികിത്സകന് നന്നായി കൗൺസിലിങ്ങ് കൊടുക്കുവാനും വ്യക്തിത്വത്തെ ബഹുമാനിക്കുവാനും സാധിക്കൂ. മികച്ച മനോരോഗ വിദഗ്ദ്ധർ അവർ ആർജ്ജിച്ച കഴിവുകൾക്കും അറിവിനും അപ്പുറത്തുള്ള ഇടപെടലുകൾ നടത്തുന്നുണ്ട്. അവരെത്തന്നെ കൗൺസിലിങ്ങിൽ ഉൾപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ട് ഇത് അത്ര എളുപ്പത്തിൽ സാധിക്കാവുന്ന കാര്യമല്ല.
  
കൗൺസിലർക്ക് ആത്മാവബോധം ഇല്ലെങ്കിൽ എന്ത് സംഭവിക്കും?
 ആത്മാവബോധത്തെപ്പറ്റി കുറഞ്ഞ ധാരണയെങ്കിലും ഇല്ലെങ്കിൽ ഒരു കൗൺസിലർക്ക് തന്നെ സമീപിച്ചിരിക്കുന്ന ആളുടെ പ്രശ്‌നങ്ങൾ തന്റെ പ്രശ്‌നങ്ങളുമായി എത്രത്തോളം ബന്ധമുള്ളതാണ് എന്നും അയാളുടെ പ്രശ്‌നങ്ങൾ തന്റെ തന്നെ പ്രശ്നങ്ങളാണെന്നും തോന്നിയേക്കാം. അതേസമയം ഇതിന് മറ്റൊരു വശം കൂടിയുണ്ട്. ആത്മാവബോധമില്ലാത്ത കൗൺസിലിറാണെങ്കിൽ, മറ്റുള്ളവരുടെ പ്രശ്‌നങ്ങൾ എത്രകണ്ട് മനസിലാക്കും എന്ന് പറയാൻ സാധിക്കില്ല. ചില മനോരോഗികൾക്ക് തന്റെതന്നെ പ്രശ്‌നമാണെന്ന് തോന്നാനും സാധ്യതയുണ്ട്. അയാളുടെ പ്രശ്‌നമാണ് തന്നെ സമീപിച്ചയാൾക്കും എന്ന് ചിന്തിക്കാനുള്ള സാധ്യതയും കൂടുതലാണ്. ആത്മാവബോധമുള്ള കൗൺസിലർ തന്റെ അഹംബോധത്തിന്റെ തലങ്ങൾ മാറ്റിവെച്ചാകും ഓരോരുത്തരോടും സംസാരിക്കുക. ഒരുതരത്തിലുള്ള വിവേചനവും കൂടാതെ ആളുകളോട് സംസാരിക്കാനും പെരുമാറാനും ഉപദേശിക്കാനും അയാൾക്ക് സാധിക്കും. ആത്മാവബോധമുള്ള ഒരു കൗൺസിലർക്ക് ബോധമനസിനെ മികച്ച രീതിയിൽ ഉപയോഗിക്കാൻ സാധിക്കും. ആത്മാവബോധമുള്ള കൗൺസിലറായിരിക്കുക എന്നത് ഏറ്റവും കൃത്യമായ ഉപദേശം കൊടുക്കാനും ചികിത്സാപരമായ നിർദ്ദേശങ്ങൾക്കും ഇടപെടലുകൾക്കും ആവശ്യമാണ്. ശരിയായി ശ്രദ്ധചെലുത്താതെയും വിലക്ഷണമായുമാണ് ചികിത്സിക്കുന്നതെന്ന തോന്നൽ ഉളവാകാതിരിക്കാൻ ഇതാവശ്യമാണ്. 
നിങ്ങളെക്കുറിച്ച് കൃത്യമായ ബോധ്യം ഉണ്ടായിരിക്കുന്നത് എന്താണ് നിങ്ങൾ അനുഭവിക്കുന്ന മാനസികപ്രശ്‌നമെന്ന് തിരിച്ചറിയാൻ സഹായിക്കും, ഈ അറിവ് കുറച്ചുകൂടി മെച്ചപ്പെട്ട രീതിയിൽ രോഗപ്രതിരോധത്തിന് ഉപയോഗിക്കാൻ നിങ്ങൾക്ക് സാധിക്കും. 
ഏത് തരത്തിലുള്ള മാനസികചികിത്സയും ഒരാളുടെ അവബോധം മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള രീതിയാണ്. സിഗ്മണ്ട് ഫ്രോയ്ഡിന്റെ ചിന്താപദ്ധതികളിൽനിന്നാണ് ആധുനിക മനശാസ്ത്ര ചികിത്സകർ രോഗിയോട് സംസാരിക്കുക വഴി മാനസിക വിശകലനം നടത്തുന്ന മാനസികരോഗ ചികിത്സ രൂപകല്പന ചെയ്തത്. അബോധമനസിൽ തുടരെ ഉണ്ടാകുന്ന ചിന്തകളെയും ഓർമ്മകളെയും കുറിച്ച് പൂർണ്ണ ബോധവാനാകാനും ചിന്തിച്ച് മാത്രം തീരുമാനമെടുക്കാനുമാണ് മനോരോഗ വിദഗ്ദ്ധൻ പരിശീലിപ്പിക്കുന്നത്. സ്വപ്‌നവ്യാഖ്യാനം നടത്താനും വൈകാരികലോകങ്ങളെക്കുറിച്ച് ബോധവാനാക്കാനും സൂക്ഷ്മനിരീക്ഷണങ്ങളുടെ സഹായത്തോടെ നിങ്ങളുടെ ശ്രദ്ധയിൽ പെടാതെ പോകാൻ സാധ്യതയുള്ള പല അനുഭവങ്ങളും മനസ്സിലാക്കാനും മനോരോഗ വിദഗ്ദ്ധൻ നിങ്ങളെ സഹായിക്കുന്നു. ബുദ്ധിസ്റ്റികളുടെ അതീവശ്രദ്ധയോടെയുള്ള മതേതരമായ പരിശീലനങ്ങളാണ് ചികിത്സയുടെ ഭാഗമായി മനോരോഗ വിദഗ്ദ്ധർ ഇപ്പോൾ നിർദേശിക്കുന്നത്. മൂല്യങ്ങളെ ഉയർത്തി പിടിക്കുന്ന ജീവിതരീതി സൃഷ്ടിക്കാൻ അതീവശ്രദ്ധയോടെ പരിശീലന പരിപാടികൾ ഒരാളെ സഹായിക്കും. പ്രശ്‌നങ്ങളെ വഷളാക്കാൻ സാധ്യതയുള്ള കാര്യങ്ങളിൽ പെട്ടെന്ന് പ്രതികരിക്കുക അതില്‍ നിന്ന് രക്ഷപ്പെടുക, അതിനെ ഒഴിവാക്കുക തുടങ്ങിയ പ്രവണതകൾ മാറ്റാനും ഇത് സഹായിക്കുന്നു. ആത്മനിരീക്ഷണം മെച്ചപ്പെടുത്തുകയും ശ്വസനപ്രക്രിയ, സ്വയംബോധ്യത്തോടെയുള്ള ശരീരചലനം എന്നിവയിൽ അതീവശ്രദ്ധ ചെലുത്തുകയും ചെയ്താൽ മൂല്യചോഷണം വരാതെ തന്നെ മികച്ചഫലം ഉണ്ടാക്കാൻ സാധിക്കും. ഡയറി കാർഡുകളിൽ ദിവസവും തോന്നുന്ന കാര്യങ്ങൾ എഴുതിയിടാൻ ശ്രമിക്കാം. ചിന്തകൾ, ചില പ്രയാസമേറിയ സന്ദർഭങ്ങളിൽ തോന്നുന്ന കാര്യങ്ങൾ, പ്രതികരണങ്ങൾ എന്നിവ ഇങ്ങനെ എഴുതി ഇടാവുന്നതാണ്. കോഗ്നറ്റീവ് ബിഹേവിറൽ തെറാപ്പി (ഒരു തരത്തിലുള്ള മാനസികരോഗ ചികിത്സ. ആദ്യഘട്ടത്തിൽ വിഷാദരോഗത്തിന് മാത്രമായും പിന്നീട് പല തരത്തിലുള്ള മാനസിക രോഗങ്ങൾക്കും ഇത് ഉപയോഗിക്കാൻ തുടങ്ങി) ചികിത്സയുടെ ആദ്യഘട്ടത്തിലാണ് ഡയറിയെഴുത്തിന്റെ യഥാർത്ഥ പ്രയോജനം ലഭിക്കുക. രോഗി സാധാരണപോലെ തന്റെ ചിന്തകളും തോന്നലുകളും അബോധത്തിൽ ഉണ്ടാകുന്ന പ്രതികരണങ്ങളും ഡയറിയിൽ കുറിച്ചിട്ടാൽ അത് ചികിത്സാസമയങ്ങളിൽ ഒരുപാട് പ്രയോജനപ്പെടും. അമിതപ്രതീക്ഷ സൃഷ്ടിക്കുന്ന  പ്രശ്‌നങ്ങൾ, ഉത്കണ്ഠ, വിഷാദരോഗം, നിസ്സഹായത തുടങ്ങിയവ ഇല്ലാതാക്കുന്നതിനും ഈ ചികിത്സ സഹായിക്കുന്നു. 

നിങ്ങളൊരു ചികിത്സകനാണെങ്കി ൽ നിങ്ങളെ സഹായിക്കാനുള്ള, അല്ലെങ്കിൽ നിങ്ങളെ സമീപിക്കുന്നയാളെ സഹായിക്കാനുള്ള ചില തന്ത്രങ്ങൾ താഴെ പറയുന്നു. കൂടുതൽ ആത്മബോധം ഉള്ളവരാകാൻ ഇത് സഹായിക്കും. 
  • ചികിത്സ കൂടാതെ തങ്ങളുടെ അനുഭവങ്ങളും ചിന്തകളും മറ്റും ഉൾക്കാഴ്ചയോടെ എഴുതി വെയ്ക്കുന്നത് ചികിത്സയ്ക്ക് കൂടുതൽ ഗുണം ചെയ്യും. 
  • ബിബ്ലിയോതെറാപ്പി (വായനാശീലത്തിലൂടെയുള്ള ചികിത്സ), സ്വാശ്രയം സംബന്ധിച്ചുള്ള പുസ്തകങ്ങൾ വായിക്കുക. മികച്ച ഗവേഷണഫലമായി രൂപപ്പെടുത്തുന്ന പുസ്തകങ്ങൾ ചികിത്സയുടെ ഭാഗമായി വായിക്കുന്നതും ഗുണംചെയ്യും. 
  • നിങ്ങളുടെ കുട്ടിക്കാലം ഓർമ്മിക്കാൻ ഉതകുന്ന തരത്തിലുള്ള ഇമേജോ രൂപങ്ങളോ ശില്പങ്ങളോ ഉണ്ടാക്കി ആത്മാവബോധം സൃഷ്ടിക്കാനുള്ള ശ്രമങ്ങൾ നടത്താനുള്ള സർഗ്ഗാത്മക സൃഷ്ടികളോ മണൽ ശിൽപങ്ങളോ ഉണ്ടാക്കുക.
  • ശാരീരികവും വൈകാരികവുമായ വേദനകളെ കൈകാര്യം ചെയ്യാൻ ജോൺ കോബാർട്ട് സിൻ രൂപപ്പെടുത്തിയ മൈൻഡ്ഫുൾനസ്- ബെയ്‌സ്ഡ് സ്‌ട്രെസ് റിഡക്ഷൻ (എംബിഎസ്ആർ) പരിശീലിക്കുക.
  • അതീവശ്രദ്ധാലുക്കളാക്കുന്ന ധ്യാനം, മനസിനെ ശാന്തമാക്കാൻ ബുദ്ധിസ്റ്റ് രീതികളിലൊന്നായ ക്ഷമത, വിപാസന (ഉൾക്കാഴ്ച) എന്നിവ പരിശീലിക്കുന്ന ധ്യാന ക്ലാസുകൾ.
  • ആത്മാവബോധം ഉയർത്തുന്ന തരത്തിലുള്ള ഗ്രൂപ്പ് തെറാപ്പികൾ പരിശീലിക്കുക. സമാനമായ പ്രശ്‌നം നേരിടുന്ന പലരുടെയും പ്രശ്‌നങ്ങൾ കേൾക്കാൻ ശ്രമിക്കുക. ഒരാളുടെ സാമൂഹികമായ ഇടപഴകലുകൾ മികച്ച ഫലം ചെയ്യുന്നതിനാൽ അവ തത്സമയം തന്നെ ശ്രദ്ധിച്ച് ചികിത്സ കുറച്ചുകൂടി മെച്ചപ്പെടുത്താൻ സാധിക്കും. 
ആത്മാവബോധം ഉള്ളവരായിരിക്കുക എന്നതിന് ചികിത്സാപരമായ ബന്ധം ഉണ്ടാക്കിയെടുക്കുക എന്ന് മാത്രമല്ല അർത്ഥം. മറ്റൊരാളുടെ ക്ഷേമത്തിനും സൗഖ്യത്തിനും സ്വന്തം നിലയിൽ സംഭാവന ചെയ്യാൻ സാധിക്കുന്ന അവസ്ഥ കൂടിയാണ്. 
ആത്മാവബോധം എന്നത് ഒരു വ്യക്തിക്ക് സ്വന്തം സ്വഭാവത്തിന്റെ ശക്തിയും ദൗർബല്യവും തിരിച്ചറിയാനുള്ള ശേഷിയാണ് എന്നത് പ്രധാനപ്പെട്ട സംഗതിയാണ്. സ്വന്തം ശക്തി തിരിച്ചറിഞ്ഞ ഒരാൾക്ക് സ്വന്തം കഴിവുകളോട് യോജിച്ച ഉറച്ച തീരുമാനം എടുക്കാനും പ്രതികരിക്കാനും തിരഞ്ഞെടുക്കാനും മറ്റും കഴിവും സാധ്യതയുമുണ്ട്. ആത്മാവബോധം ഒരിക്കലും പുസ്തകങ്ങളിൽ നിന്നല്ല പഠിക്കുന്നത്. അത് നിങ്ങളിൽനിന്ന് തന്നെയാണ് ഉണ്ടാകുന്നത്. സ്വയം മനസിലാക്കുമ്പോഴാണ് ആത്മാവബോധം ഉണ്ടാകുന്നത്. തീരുമാനം എടുക്കാനുള്ള കഴിവ്, സ്വഭാവ സവിശേഷതകൾ, മറ്റുള്ളവരുമായുള്ള ഇടപഴകലുകൾ എന്നിവയിൽ നിന്നാണ് അതുണ്ടാകുന്നത്. 
നിങ്ങൾക്ക് ഒരു തുടക്കം കുറിക്കാൻ ഉതകുന്ന  ചില ചോദ്യങ്ങൾ
  • നിങ്ങളുടെ ശക്തിയും ദൗർബല്യവും എന്തൊക്കെയാണ്? മൂന്നെണ്ണം വീതം എഴുതുക
  • നിങ്ങൾ ഏറ്റവും കൂടുതൽ വില കൽപ്പിക്കുന്നത് എന്തിനെയാണ്?
  • ഒരാൾക്ക് സ്വയം ചെയ്യാൻ സാധിക്കുന്നതും അല്ലാത്തതും തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം എന്താണ്?
  • മറ്റുള്ളവരുമായി നിങ്ങളെ താരതമ്യം ചെയ്യുമ്പോൾ എന്താണ് നിങ്ങൾക്ക് അനുഭവ വേദ്യമായി തോന്നുന്നത്?
  • എന്താണ് നിങ്ങളുടെ പ്രേരകശക്തി (ആളുകളോ സാഹചര്യങ്ങളോ നിങ്ങളെ മോശമായ അർത്ഥത്തിൽ സ്വാധീനിക്കുന്നുണ്ടോ അല്ലെങ്കിൽ അസ്വസ്ഥത ഉണ്ടാക്കുന്നുണ്ടോ?)
  • നിങ്ങൾ മനഃക്ലേശം അനുഭവിക്കുമ്പോൾ എങ്ങനെയാണ് പ്രതികരിക്കുക?
  • ജീവിതത്തിൽ നിങ്ങൾ അഭിനയിക്കുന്ന (കൈകാര്യം ചെയ്യുന്ന) വിവിധ റോളുകൾ നിങ്ങൾക്ക് എന്താണു തോന്നിപ്പിക്കുന്നത്? (ഉദാ: സഹോദരി, വിദ്യാർത്ഥി, അടുത്ത കൂട്ടുകാരൻ, ജോലിക്കാരൻ, കായികതാരം)    
References
  • Seligman, M. E. P. (1995). The effectiveness of psychotherapy: The Consumer Reports study. In American Psychologist, December 1995 Vol. 50, No. 12, pp. 965-974. Retrieved Dec. 16, 2008 fromhttp://tinyurl.com/dn3ofg
  • Christopher, J. C., Christopher, S. E., Dunnagan, T., & Schure, M. (2006). Teaching selfcare through mindfulness practices: The application of yoga, meditation, and Qigong to counselor training. Journal of Humanistic Psychology, 46, 494-509. doi: 10.1177/0022167806290215
  • http://www.counseling.org/docs/default-source/vistas/article_30.pdf

ആൾ ഇന്ത്യാ ഇൻസ്റ്റിട്ട്യൂട്ട് ഓഫ് മെഡിക്കൽ സയൻസസിൽ നിന്ന് പിഎച്ച്ഡി നേടിയ ഡോ. ഗരിമ ശ്രീവാസ്തവ ഡൽഹി കേന്ദ്രമായി പ്രവർത്തിക്കുന്ന ക്ലിനിക്കൽ സൈക്കോളജിസ്റ്റാണ്.  

Related Stories

No stories found.
White Swan Foundation
malayalam.whiteswanfoundation.org